پابند الکترونیکی: نقش مهم فناوری در کاهش تعداد محکومان

این روزها شاهد نفوذ هر چه بیشتر تکنولوژی به زندگی افراد در جوامع مختلف هستیم. در این میان زندان ها نیز به اهمیت به کارگیری دستگاه های فناورانه در مدیریت بهتر زندانیان پی برده اند. یکی از سیستم های هوشمند و نسبتا به روز در زندانها، پابند الکترونیکی است.
قرار گرفتن تحت نظارت سامانه های الکترونیکی (پابند الکترونیکی) به منظور کاهش تعداد محکومان به حبس و خلوت شدن زندانها به وجود آمده است.

شرایط دریافت پابند الکترونیکی

محکومین زیر در صورت اقتضا و احراز شرایط می توانند از نظام سامانه های الکترونیکی بهره مند شوند.
الف: جرایم تعزیری درجه (۵) تا درجه (۸) بدون تحمل حبس (یعنی حبس های کمتر از 5 سال)
ب: حبس های تا 25 سال نیز در صورت سپری شدن یک چهارم از مدت حبس، محکوم علیه می تواند درخواست استفاده از پابند الکترونیکی را طرح نماید.
پ: محکومان به حبس که به جزای نقدی نیز محکوم شده اند و جزای نقدی را پرداخت ننموده اند؛ در صورت سپردن تامین مناسب می توانند از نظام آزادی تحت نظارت الکترونیکی استفاده نمایند.
ت: محکومان به حبس بدل از جزای نقدی.
ج: محکومان به حبس تعزیری که به رد مال ناشی از جرم محکوم شده اند و در اجرای بند (ب) ماده (۴۰) قانون مجازات اسلامی در صورت اقدام به جبران ضرر و زبان با برقراری ترتیبات جبران.
چ: محکومان دارای محکومیت های متعدد به حبس تعزیری در صورتی که اعمال مقررات تعدد، در میزان مجازات قابل اجرا مؤثر باشد.
پس از تجمیع مجازات ها در اجرای مواد (۵۱۰ ) و (۵۱۱) قانون آیین دادرسی کیفری با لحاظ بندهای صدرالذکر.
ح: محکومان دارای دو فقره محکومیت غیر قابل تجمیع، پس از تحمل حبس تعزیری یکی از محکومیت ها و شروع به اجرای محکومیت دوم با لحاظ احراز شرایط قانونی.
خ: زندانیان تحت نظام نیمه آزادی و شاغل در مراکز حرفه آموزی.
د: مشمولان بند (ج) ماده (۲۱۷) قانون مجازات اسالمی مصوب (۱۳۹۲)
ذ: مرتکبان قاچاق کالا و ارز که به لحاظ عدم پرداخت جزای نقدی مجازات آنها مطابق ماده (۶۰) قانون قاچاق کالا و ارز به حبس بدل از جزای نقدی محکوم شده اند و مدت حبس بدل از جزای نقدی بیش از (۵) سال باشد. پس از تحمل یک چهارم مجازات حبس.
ر: افرادی که به موجب قانون با تصمیم مرجع قضایی تحت مراقبت بوده و از ورود با خروج از محدوده معینی منع شده اند.
ز: سایر موارد پیش بینی شده در قوانین و مقررات.

درخواست دریافت پابند الکترونیکی را به کجا باید بدهیم؟

محکوم قطعی به حبس درجه (۵) تا (۸) (حبس های کمتر از ۵ سال) قبل از اعزام و معرفی به زندان می تواند تقاضای خود را به اجرای احکام کیفری تقدیم نمایند.
در صورتی که محکوم علیه در زندان در حال تحمل حبس باشد. درخواست وی به همراه پرونده به دادگاه صادر کننده حکم قطعی ارسال پس از موافقت، مفاد تصمیم دادگاه به مرکز مراقبت اعلام و محکوم علیه را احضار و به مرکز معرفی می نماید.
تشخیص احراز شرایط مقرر برای برخورداری محکومان به حبس از نظام نیمه آزادی تحت نظارت الکترونیکی با دادگاه صادر کننده حکم قطعی می باشد در صورت درخواست شخص محکوم به حبس جهت بهره مندی از نظام آزادی مذکور دادستان با قاضی اجرای احکام مکلف است، تقاضای محکوم علیه را به همراه پرونده جهت اتخاذ تصمیم به دادگاه مربوطه ارسال نمایند.

محدوده پابند الکترونیکی چقدر است؟

محدوده مراقبتی پابند الکترونیک را دارای سه درجه است.
محدوده مراقبتی درجه یک: محل سکونت فرد تحت مراقبت است که نشانی معین داشته و شعاع تردد مجاز در آن، حداکثر ۲۰۰ متر از ساختمان محل سکونت وی می باشد.
محدوده مراقبتی درجه دو: محل سکونت فرد تحت مراقبت بوده و شعاع تردد مجاز در آن، حداکثر۵۰۰ متر از ساختمان محل سکونت فرد است.
محدوده مراقبتی درجه سه : محل سکونت فرد تحت مراقبت بوده و شعاع تردد مجاز در آن، حداکثر ۱۰۰۰ متر از ساختمان محل سکونت وی می باشد.

آیا مکان توسعه محدوده مراقبتی وجود دارد؟

بر اساس تبصره ماده ۲ دستور العمل تعیین محدوده مراقبتی محکومان تحت نظارت سامانه های الکترونیکی، امکان توسعه محدوده مراقبتی، با درخواست فرد در یکی از محدوده های مراقبتی درجه ۲ و ۳ وجود دارد، به شرطی که فرد در دوره مراقبت، رفتار مناسبی از خود نشان دهد و رفتار فرد تحت مراقبت توسط مرکز مراقبت الکترونیکی و همچنین قاضی اجرای احکام تایید گردد و در اخر دادگاه صادر کننده رای قطعی، در این خصوص، موافقت نماید.

نظارت بر افراد با پابند الکترونیک از چه طریقی انجام می شود؟

طبق ماده ۲۴ آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیک، واحدهای نظارت الکترونیکی، فرد تحت مراقبت را از طریق سما (سامانه مراقبت الکترونیکی) به صورت شبانه روزی تحت نظارت قرار می دهند و چنانچه وی برخلاف مقررات یا تعهدات اخذ شده رفتار نماید، مراتب توسط مأمور ناظر جهت اتخاذ تصمیم مقتضی حسب مورد به شورای انضباطی زندان یا مقام قضایی ذیربط گزارش می شود.

تعرفه استفاده از پابند الکترونیکی چقدر است؟

طبق بخشنامه تعرفه استفاده از تجهیزات مراقبت الکترونیکی (پابند الکترونیکی مصوب ۱۴۰۲ ،تعرفه توسط مراجع
استفاده از پابند الکترونیکی بابت هر روز استفاده برای افراد اعم از اینکه مستقیمًا قضایی به مرکز مراقبت الکترونیکی معرفی شوند و یا زندانیانی که جهت تحمل مدت باقیمانده مجازات حبس و یا پس از تبدیل قرار تأمین به جای بازداشت تحت نظارت با تجهیزات الکترونیکی قرار می گیرند. به این شرح است:
مبلغ ۲۰ هزارتومان: برای عموم افراد
مبلغ ۱۰ هزارتومان: افرادی که به تشخیص مددکار و تأیید رئیس مؤسسه کیفری با موافقت مدیرکل زندانهای استان و با مقام مجاز معرفی شده از سوی وی از پرداخت تعرفه مقرر در بند الف عاجز هستند.
مبلغ ۲ هزار تومان : برای افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور و زنان سرپرست خانوار هستند. افرادی که به تشخیص سازمان زندانها توانایی پرداخت تمام یا بخشی از هزینه استفاده از تجهیزات را ندارند، در حدود اعتبارات و منابع مالی سازمان از پرداخت هزینه معاف میشوند.
گرفتن وثیقه برای پابند الکترونیک
از آن جایی که امکان دارد زندانی پابند را خراب کند و یا درون آن اشکالی به وجود آورد، وثیقهای را که به مبلغ دو میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تعیین شده است را از فرد میگیرند و بعد از آموزش الزام، پابند بر روی پای فرد نصب می شود.