شاید شما نیز تاکنون به عنوان ناظر یا مجری یا سازنده ملک، نام کمیسیون ماده 100 را شنیده و یا حتی مسیرتان به آنجا افتاده باشد، کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری مرجعی برای رسیدگی به تخلفات ساختمانی از لحاظ ضوابط شهرسازی و ایمنی است. اگر شهروندانی که در ساخت و ساز دست دارند در زمینه ساختمان سازی مرتکب تخلفی شوند، این تخلف در کمیسیون ماده ۱۰۰ مورد رسیدگی قرار میگیرد. ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ها از ۱۱ تبصره تشکیل شده است.
این کمیسیون که در هر شهرداری و در واقع در هر شهری وجود دارد، از چهار عضو منتخب تشکیل شده است:
۱_نمایندهای از وزارت کشور به انتخاب وزیر کشور(همان نماینده فرمانداری)
۲_نماینده ای از وزارت دادگستری که یکی از قضات مورد تایید وزیر دادگستری است(نماینده دادگستری)؛
۳_یکی از اعضای انجمن شورای اسلامی که منتخب اعضای انجمن است
۴_نماینده شهرداری هر شهر که حق رای ندارد و فقط برای شرح توضیحات در جلسات رسیدگی حاضر خواهد شد.
این نهاد، جز نهادهای اداری درآمدزاست که برخلاف هدف تشکیل آن یعنی نظارت مستقیم و برخورد با متخلفینی که جان مردم را با ساخت و ساز غیر اصولی به خطر می اندازند؛ اکنون بیشتر پرونده ها را با دریافت جریمه های نقدی حل و فصل می کند.
تخلف هایی که در کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری ها مورد بررسی می گیرند:
• عدم احداث پارکینگ یا غیر قابل استفاده بودن آن
در مورد عدم احداث پارکینگ و یا غیرقابل استفاده بودن آن و عدم امکان اصالح آن ، کمیسیون می تواند با توجه به موقعیت محلى و نوع استفاده از فضاى پارکینگ، رأى به أخذ جریمه ای که حداقل یک برابر و حداکثر دو برابر ارزش معاملاتى ساختمان براى هر مترمربع فضاى از بین رفته پارکینگ باشد، صادر نماید. (مساحت هر پارکینگ با احداث گردش ۲۵ مترمربع می باشد.)
توضیح اینکه شهردارى مکلف به أخذ جریمه تعیین شده و صدور برگ پایان ساختمان می باشد .
• ساختن بالکن
در کمیسیونهای ماده 100 چنانچه مالک بدون مجوز یا برخلاف پروانه بالکن با مشخصات اعلام شده احداث کند، جریمه یا رأی تخریب صادر می کند.
• تغییر کاربری
تغییر کاربری به معنای ساخت یک فضای تجاری در بنایی است که پروانه ساخت مسکونی دارد. در این حالت کمیسیون رای به تعطیلی یا جریمه می دهد.
• ساختن بدون پروانه ساختمان
قبل از اقدام به ساخت و ساز باید از شهرداری پروانه ساخت اخذ کرد. در صورتی که فردی اقدام به ساخت و ساز بدون مجوز نماید، مرتکب تخلف شده است و کمیسیون می تواند بنا به شرایط و موقعیت ملک اقدام به صدور رای تخریب یا جریمه نماید.
ضمانت اجرای عدم انجام چنین وظیفهای، جلوگیری از عملیات ساختمانی توسط شهرداری و ارجاع امر به کمیسیون ماده صد می باشد. کمیسیون بر اساس تبصره یک ماده 100 ممکن است با توجه به عدم رعایت معیارهای موجود در این تبصره حکم به تخریب دهد یا به ازای هرمتر مربع بنای بدون مجوز، جریمه ای به میزان یک دهم ارزش معاملاتی یا یک پنجم ارزش سرقفلی ساختمان در صورتی که ساختمان ارزش سرقفلی داشته باشد، تعیین نماید.
• ساختن اعیانی مازاد برپروانه اعم از کم یا بیشتر از تراکم مجاز
درصورتی که ملک دارای اضافه بنا مازاد بر مساحت زیر بنای مندرج در پروانه ساختمانی باشد، رسیدگی به آن در صالحیت کمیسیون ماده صد شهرداری است.
• رعایت نکردن استحکام بنای ساختمان
ساخت و ساز یا نوسازی ساختمان در صورتی که فاقد ایمنی و استحکام الزم باشد؛ مطابق ماده ۱۰۰ شهرداری، حکم به تخریب بنا داده خواهد شد.
• رعایت نکردن ایمنی و بهداشت در ساختمان
در صورتی که هنگام ساخت یا نوسازی ساختمان اصول فنی یا بهداشتی رعایت نشود شهرداری می تواند اقدامات لازم را مبذول دارد.
• تجاوز به معابر شهر
در تخلف تجاوز به معابر شهر که در تبصره 6 ماده 100 قانون شهرداری به آن اشاره شده است، متخلف در واقع تجاوزی به ملک ننموده بلکه به ملک سابق خود تجاوز کرده است. ولی در اثر گذشت زمان ملک مزبور تمامًا در طرحهای مصوب شهرداری و مراجع مربوطه واقع گردیده؛ در چنین شرایط یا طرح مربوطه از جمله طرحهای فوری است که در این صورت دولت با پرداخت عوض به مالک و خراب کردن آن طرح را اجرا می کند و یا اینکه طرح ضرب الاجلی نبوده ولی بایستی حتما انجام شود در این صورت نیز چنانچه مالک قصد نوسازی و یا تجدید بنا را داشته باشد، باید براساس طرح مذکور این عمل صورت گیرد و اگر بدون علم به اینکه این عمل تماما یا بعضا تجاوز به معابر محسوب می شود مرتکب این تخلف شود، شهرداری مکلف است از ادامه عملیات جلوگیری کرده و در کمیسیون ماده 100 طرح دعوا کند .
• تخلف مهندس ناظر ساختمان
مهندسان ناظر ساختمانی مکلفند نسبت به عملیات اجرائی ساختمانی که به مسئولیت آنها احداث می گردد از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه و نقشه ها و محاسبات فنی ضمیمه آن مستمرًا نظارت کرده و در پایان کار مطابقت ساختمان با پروانه و نقشه و محاسبات فنی را گواهی نمایند. هرگاه مهندس ناظر برخالف واقع گواهی نماید و یا تخلف را به موقع به شهرداری اعلام نکند و موضوع منتهی بطرح در کمیسیون مندرج در تبصره یک ماده صد قانون شهرداری و صدور رای بر جریمه یا تخریب ساختمان گردد ماده صد قانون شهرداری و صدور رای بر جریمه یا تخریب ساختمان گردد شهرداری مکلف است مراتب را به نظام مهندسی منعکس نماید.
شهرداری موارد تخلفات ساختمانی که افراد در احداث ساختمان مرتکب می شوند (تخلفات بدون داشتن جواز ساخت یا ساختن بدون در نظر گرفتن شرایط تعیینشده در جواز) را بر اساس گزارش ماموران شهرداری و همینطور شکایت اشخاص ذینفعی که از تخلفات ساختمانی دچار ضرر شده اند را بررسی خواهد کرد. این بررسی با گرفتن لایحه دفاعی شخص در کمیسیون ماده ۱۰۰ انجام می شود و این کمیسیون آنها را از لحاظ رعایت ضوابط ایمنی و شهرسازی بررسی می کند.
کمیسیون ماده ۱۰۰ فقط به تخلفات ساختمانی که در محدوده شهرها رخ دهند رسیدگی می کند و تخلفات در حوزه روستایی در کمیسیون ماده ۹۹ بررسی می شود.
کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، در واقع متشکل از دو کمیسیون است: کمیسیون بدوی و تجدیدنظر.
جلسات کمیسیون ماده ۱۰۰ با حضور سه عضو رسمیت پیدا می کند و نماینده شهرداری فقط برای پرونده تخلفات ابتدا در کمیسیون بدوی مطرح می شود. کمیسیون بدوی اعضایی دارد که یکی از
آنها نمایندهی شهرداری است. نماینده شهرداری فقط برای توضیح مسائل فنی و شهرسازی، بدون داشتن حق رأی می تواند در جلسات این کمیسیون شرکت کند. شهروندی که پرونده ی تخلف او در این کمیسیون مطرح شده است، میتواند با دادن لایحه ی کتبی از خودش دفاع کند. چنانچه بنای احداثی خلاف اصول شهرسازی، بافتی و بهداشتی و خالف مشخصات مندرج در پروانه باشد به تقاضای شهرداری حکم به تخریب بنا صادر می شود و در صورت تأیید استحکام بنا و تشخیص رعایت اصول ایمنی و فنی از سوی مهندس ناظر و کارشناس رسمی میتوان حکم تخریب را
به جریمه تبدیل نمود.
درمورد رأی مبنی بر توقف ساخت و ساز، به مالک اخطار داده می شود تا جهت اخذ پروانه ساختمانی به شهرداری مراجعه کند؛ پس از اخذ پروانه، مالک می تواند عملیات ساختمانی خود را بر اساس مفاد پروانه صادره از سر گیرد. در صورت عدم اجرای رأی توسط مالک، شهرداری باید طبق قانون اقدام نماید.
و یا صدور رای مبنی بر تخریب ساخت؛ این رای معمو ًال وقتی صادر می شود که ساخت بنا به معابر و اماکن عمومی تجاوز کرده باشد. چنانچه رای مبنی بر تخریب بنا صادر شد، مالک موظف است ظرف مهلت معینی که نباید کمتر از ده روز باشد، نسبت به تخریب تمام بنا یا قسمتی که مورد حکم واقع شده بنماید. در صورتی که مالک یا متصرف با وجود صدور رای مبنی بر تخریب، از تخریب بنا خودداری نماید، مامورین شهرداری با دستور دادگاه نسبت به تخریب بنای مورد حکم مبادرت به عمل می آورند.
و در خصوص صدور رای مبنی بر پرداخت جریمه نقدی؛ در صورتی که از نظر کمیسیون، تخریب ساخت ضروری نباشد، کمیسیون به صدور حکم پرداخت جریمه نقدی بر علیه سازنده بنا صادر می نماید و مالک باید در مهلت مقرر جریمه را به حساب شهرداری واریز نماید و ماده 100 شهرداری و تبصره های این ماده در خصوص پرداخت مهلت پرداخت جریمه ،زمان خاصی
را مشخص نکرده است ،بنابراین مهلت پرداخت جهت این جریمه ها به صورت نقدی می باشد البته شهرداری می توانند برای متخلف پرداخت اقساطی را نیز تعیین نماید.در صورتی که متخلف نسبت به پرداخت جریمه ها اقدام نماید مشکلی ایجاد نمی شود ولی مشکل زمانی است که متخلف نسبت به پرداخت جریمه ها سرباززده و نسبت به پرداخت انها اقدام نمی کند در این صورت شهرداری موضوع را به کمیسیون ماده 100 ارجاع داده و کمیسیون باتوجه به تبصره های 2و 3 ماده 100 حکم به تخریب بنا می دهد.
تصمیماتی که در کمیسیون بدوی گرفته میشود، قابل اعتراض در کمیسیون تجدیدنظر است. کمیسیون تجدید نظر:
اعضاء این کمیسیون با کمیسیون صدور رای متفاوت می باشد.
و اگر اعتراضی به تصمیم کمیسیون باشد باید تا ده روز از تاریخ ابالغ رأی در کمیسیون تجدیدنظر مطرح شود. تصمیمات کمیسیون تجدیدنظر قطعی و قابل اجراست اما اینکه این تصمیمات قابلیت
اجرا دارد، به معنای این نیست که دیگر نمیتوان به آن اعتراض کرد. اگر شخصی ادعا داشته باشد که تصمیم کمیسیون منطبق بر قوانین و مقررات نمیباشد، میتواند طبق بند ب ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری به دیوان عدالت اداری مراجعه و به آن اعتراض کند.
نحوه پیگیری رای کمیسیون ماده ۱۰۰ چگونه است؟
آراء صادر شده از کمیسیون غالبًا به صورت غیر حضوری و کتبی اعلام می شود و لزومی به پیگیری رای به صورت حضوری و مراجعه به کمیسیون نمی باشد و تنها از نماینده شهرداری برای صدور رای دعوت به عمل می آید.
هر چند حضور ذینفع ممنوع نیست و از انجایی که شهرداری که یک طرف دعوا است در کمیسیون حاضر می شود؛ برای ضایع نشدن حق مالک و یا ذینفع و امکان دفاع، حضور او نیز ممنوع نمی باشد هر چند روند کار به صورت کتبی است.
شما می توانید با استفاده از فرم زیر سوالات خود را از کارشناسان حقوقی ما بپرسید و در کوتاه ترین زمان ممکن پاسخ سوالات خود را به صورت رایگان دریافت نمایید.
تمامی حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به خانم پگاه احمدی می باشد
